درباره شانه یخ‌زده

مفصل شانه یکی از متحرک‌ترین مفاصل در بدن است. هنگامی که شانه منجمد می‌شود، این مفصل گیر می‌کند و حرکتش محدود می‌شود.

علت ایجاد شانه منجمد چیست؟

گرچه بسیاری از بیماری‌های شانه با درد و از دست رفتن حرکت همراه هستند، شانه منجمد اغلب ناشی از التهاب (تورم، درد و تحریک) بافت‌های اطراف مفصل است. این بافت که مفصل را می‌پوشاند و آن را نگه‌می‌دارد، کپسول نامیده می‌شود. کپسول مفصل شانه به طور طبیعی دارای چین‌هایی است که در هنگام حرکت بازو در موقعیت‌های گوناگون می‌توانند گسترش پیدا کنند یا منقبض شوند. کپسول در شانه منجمد دچار التهاب می‌شود و بافت جوشگاهی ایجاد می‌شود. بافت‌های جوشگاهی ایجاد شده را «چسبندگی» (adhesion) می‌نامند. در حالیکه در چین‌های کپسول بافت جوشگاهی تشکیل می‌شود و این چین‌ها سفت می‌شوند، حرکت شانه محدود می‌شود و حرکت دادن آن دردناک می‌شود. این عارضه را «کپسولیت چسبنده» یا التهاب کپسول به همراه چسبندگی می‌نامند.

دقیقا معلوم نیست که چیزی باعث این عارضه می‌شود. بی‌حرکت کردن شانه (برای مثال پس از جراحت) می‌تواند به شانه منجمد منجر شود. التهاب عضلات و/یا تاندون‌ها مثلا در عارضه «التهاب تاندون «روتاتور کاف» (شبکه‌ای از چهار عضله که با تاندون‌هایشان پوششی در اطراف سر استخوان بازو ایجاد می‌کنند) یا بورسیت شانه (التهاب کیسه یا بورس حاوی مایع پوشانننده مفصل شانه) نیز می‌تواند باعث منجمد شدن مفصل شانه شود.

شانه منجمد چگونه درمان می‌شود؟

دو هدف اصلی درمان افزایش حرکت شانه و کاهش درد آن است. برای افزایش حرکت معمولا فیزیوتراپی توصیه می‌شود. فیزیوتراپی بازوی بیمار را حرکت می‌دهد تا کپسول آن را کشش دهد و به بیمار آموزد تا تمرین‌هایی را انجام دهد که ممکن است شامل استفاده از یک عصا یا قرقره بالا سر  یا نوار کشی باشند.همچنین ممکن است از یخ، گرما، اولتراسوند یا تحریک الکتریکی استفادده شود.

پزشکان برای کاهش درد اغلب داروهای ضد التهابی را توصیه می‌کنند از جمله آسپیرین، ایبوپروفن و...و برای تسکین درد داروهایی مانند استامینوفن تجویز می‌شود. داروهای کورتونی یا استروئیدی مانند پردنیزون نیز ممکن است به صورت خوراکی برای کمک به کاهش التهاب تجویز شوند.

مدت درمان

فیزیوتراپی معمولا از یک تا شش هفته طول می‌کشد و ممکن است نیاز به یک تا سه بار در هفته ویزیت بوسیله فیزیوتراپ وجود داشته باشد. تمرین‌های کششی باید دست کم یک تا دو بار در روز در خانه انجام شود. به طور کلی شانه منجمد با گذشت زمان و درمان‌های تجویزشده تقریبا به طور کامل بهبود خوهد یافت. دوره بهبودی در برخی از بیماران این زمان ممکن است شش تا ۹ ماه طول بکشد، اما در برخی از موارد هم فقط چند ماه طول می‌کشد. چرخش درونی شانه (حرکت دادن دست به سوی جیب پشتی یا به سمت بالا به میانه پشت) معمولا دیرترین حرکتی  است که بازیابی می‌شود.

درمان جراحی

اگر برنامه بالا دامنه حرکتی را بهبود نبخشد و درد را کاهش ندهد، ممکن است جراحی لازم باشد. پس از بیهوش کردن بیمار جراح شانه را در اتاق عمل دستکاری می‌کند تا بافت‌های جوشگاهی را از هم باز کند. گاهی یک آرتروسکوپ به کار گرفته می‌شود تا چسبندگی‌های کپسولی را ببرد و آزاد کند.